ទឹកជ្រោះនៃភ្នំគូលែន គឺជាទឹកមន្តដ៏ស័ក្តសិទ្ធិបំផុត
ក្នុងសង្គមខ្មែរ នាសម័យអង្គរ ស្ទឹងសៀមរាប ដែលមានប្រភពចេញពីភ្នំគូលែន ដងទន្លេគង្គាដែលមានប្រភពចេញពីភ្នំហេមពាន្ត ដែលជាភ្នំពិសិដ្ឋបំផុតក្នុងទេវកថាឥណ្ឌា។ ដូចដងទន្លេគង្គាដែលជាប្រភពនៃអូរ និងទន្លេទាំងឡាយនៃប្រទេសឥណ្ឌា ស្ទឹងគូលែនក៏ដូច្នេះដែរ។
នាសម័យអង្គរ អារ្យធម៌ខ្មែរ គឺជាអារ្យធម៌ដ៏ត្រចះត្រចង់ ខ្ពង់ខ្ពស់ កប់កំពូល ហើយមានកត្យានុភាពខ្លាំងក្លាណាស់។ នាសម័យនោះ ជនជាតិខ្មែរយើង ដែលប្រកាន់លទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា បានប្រដូចស្ទឹងសៀមរាបយើងនេះទៅនឹងដងស្ទឹងគង្គានៅប្រទេសឥណ្ឌា។ ដូច្នេះបានជាសព្វថ្ងៃនេះ យើងសង្កេតឃើញមានការកែច្នៃស្ទឹងនេះឲ្យក្លាយទៅជាស្ទឹងគង្គា ដូចជាការឆ្លាក់ទេវរូបនឹងព្រះសិវលិង្គជាច្រើននៅបាតអូរអន្លង់ ផ្កាយ និងបាតអូរក្បាលស្ពាន។
ក្រៅពីវត្តមានូរទាំងពីរខាងលើ គេឃើញមានអូរមួយចំនួនទៀត ដូចជាអូរធំ អូរថ្នល់ម្រេច អូរថ្នល់ដាច់ និងអូរតាពេញ ដែលមានប្រភពចេញពីខ្ពង់រាបនៃភ្នំគូលែនទាំងអស់។ ទឹកនៃអូរទាំងនោះ គឺសុទ្ធសឹងតែហូរធ្លាក់ចុះចូលមកស្ទឹងសៀមរាប ហើយហូរចាក់ចូលបឹងទន្លេសាប ក្រោយពីបានឆ្លងកាត់តំបន់អង្គរដ៏មហាបវរ។
សូមជម្រាបថា ភ្នំគូលែនដែលមានបណ្តោយប្រមាណជា ២៥គ.ម ហើយស្ថិតចម្ងាយប្រមាណជា ៣៤គ.ម ទិសឦសាននៃទីក្រុងសៀមរាបអង្គរសព្វថ្ងៃ គឺជាទីតាំងស័ក្តសិទ្ធបំផុតមួយ។ គ្រប់យុគគ្រប់សម័យ ប្រជានុរាស្ត្រខ្មែររមែងតែអញ្ជើញមកធ្វើធម្មយាត្រា ឬមកបន់ស្រន់ដើម្បីសេចក្តីសុខ សេចក្តីចំរើន។
ការស្រាវជ្រាវខាងវិស័យមនោគមន៍វិជ្ជា សាសនាខ្មែរបុរាណ បានឲ្យដឹងថា លក្ខណៈសំខាន់នៃភ្នំគូលែន ដែលជាប្រភពនៃអូរមួយចំនួន និងស្ទឹងសៀមរាម គឺផ្នែកនិមិត្តរូបភាព។ ទឹកដែលហូរចេញពីជ្រលងភ្នំ ជាពិសេសចេញពីអន្លង់ផ្កាយនៅលើខ្នងភ្នំគូលែន ត្រូវហូរចាក់ទៅជ្រោះទឹកធ្លាក់មួយ ត្រូវជនជាតិខ្មែរចាត់ទុកថា ជាទឹកមន្តដ៏ស័ក្តសិទ្ធិបំផុត ដូចជាវត្តមានរបស់ចម្លាក់រូបព្រះនៃសហស្រលិង្គ (លិង្គ ១០០០) និងដោយឡែកចម្លាក់ព្រះនារាយណ៍ផ្ទំនៅក្បែរប្រាសាទគ្រោលរមាស ដែលត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ សម្រាប់ពិធីសាសនា។
ស្ថានភាពនៃរមណីយដ្ឋានអូរក្បាលស្ពាន ដែលមានកំណើតនៅភ្នំក្បាលស្ពាន និងភ្នំក្រោល ស្ថិតចម្ងាយប្រមាណ ១៥គ.ម ពីប្រាសាទបន្ទាយស្រីខាងលិច ពីភ្នំគូលែនតាមជ្រលងកណ្តុលស ក៏មានអត្ថន័យដូចគ្នាដែរ។ អូរនេះមានកំពស់ប្រមាណជា ២០០ម៉ែត្រពីផ្ទៃទឹកសមុទ្រ ហូរចុះពីពាយ័ព្យមកអគ្នេយ៍ ហើយមានទឹកជ្រោះគួរឲ្យគយគន់ ក៏លំអនៅបាតស្ទឹងដោយចម្លាក់ព្រះសិវលិង្គ និងចម្លាក់ព្រះនារាយណ៍ផ្ទំ លើនាគរាជតូចធំជាច្រើន ដោយមានព្រះនាងឱមាគង់នៅចុងជើងទ្រង់ផង។
តាមរយៈការវិភាគនៃចម្លាក់នៅលើភ្នំគូលែនម្តុំព្រះអង្គធំ និងនៅក្បាលស្ពានបង្ហាញឲ្យឃើញលក្ខណៈពិសិដ្ឋនៃដងស្ទឹងសៀមរាប ដែលមានប្រភពកើតចេញពីភ្នំគូលែន និងភ្នំក្បាលស្ពាន ព្រមទាំងភ្នំក្រោល ដែលមនុស្សខ្មែរប្រៀបផ្ទឹមទៅនិងទន្លេគង្គានៅប្រទេសឥណ្ឌាយ៉ាងប្រាកដ។ ហើយលក្ខណស័ក្តសិទ្ធិនៃទឹកនៃប្រព័ន្ធទឹកទាំងនេះត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈទឹកដែលប្រោះព្រំតំបន់សៀមរាបអង្គរទាំងមូលតែម្តង។ ម្យ៉ាងវិញទៀតលក្ខណៈពិសិដ្ឋនៃទឹកនៃដងស្ទឹងសៀមរាប ក៏ត្រូវបានបញ្ជាក់តាមខ្លឹមសារនៃសិលាចារឹកដែរ។
សូមរំលឹកថា ចម្លាក់ និងប្រាសាទបុរាណរម្មណីយដ្ឋានទាំងពីរខាងលើនេះ ភាគច្រើនត្រូវបានកសាងឡើងងរវាងស.វទី១១ និង១៣នៃគ.ស ជាពិសេសក្នុងរជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទសុរិយាវរ្ម័នទី១ ព្រះបាទឧទ័យវរ្ម័នទី២ និងព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ក៏ប៉ុន្តែយើងជឿជាក់ថា ក្នុងតំបន់នេះត្រូវគេគោរពបូជារួចទៅហើយ ពោលគឹតាំងតែសម័យបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ និងសម័យបុរេអង្គរទៅហើយ។
សរុបសេចក្តីមក ទឹកដែលហូរកាត់ព្រះសិវលិង្គនឹងចម្លាក់បុរាណទាំងប៉ុន្មានខាងលើនេះ ត្រូវមនុស្សខ្មែរចាត់ទុកថា មានលក្ខណៈស័ក្តសិទ្ធិសម្បើមអស្ចារ្យ ព្រោះត្រូវបានប្រសិទ្ធពរជ័យប្រោះព្រំដោយព្រះរូបទាំងនោះ ពោលគឺបានក្លាយទៅជាទឹកមន្តដ៏ពិសិដ្ឋ ដោយគ្មានអ្វីប្រៀបផ្ទឹមបានឡើយ។ មានន័យថា ទឹកដែលធ្លាក់ពីលើដងស្ទឹង ដែលមហាជនទៅមុជ ឬត្រាំនៅផ្នែកខាងក្រោមនោះ បានក្លាយទៅជាទឹកវេទមន្តដ៏មហាស័ក្តសិទ្ធិគួរជាទីគាប់ចិត្ត៕ (ម.ត្រាណេ)