មិនគួរឲ្យជឿសោះ!! នគរភ្នំខ្មែរយើងធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មនឹងនគរតុងអ៊ូ សម័យសាមកុក?
តាមកំណត់ត្រាលោក ជីវ តាខ្វាន់ បានមានបង្ហាញថា ជនជាតិចិន និងកម្ពុជាមានទំនាក់នងការទូត ព្រមទាំងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយគ្នា ចាប់តាំងពីសតវត្សរ៍ទី៣ ឬទី៤ នៃគ.ស។ ប៉ុន្តែតាមបណ្ឌិត មីហ្សែល ត្រាណេ បានអធិប្បាយក្នុងសៀវភៅរបស់លោកថា តាមរបកគំហើញថ្មី និងភស្តុតាងមួយចំនួនដូចជាសិលាចារឹក និងរឿងព្រេងនិទានផងនោះ ជនជាតិចិនបានមានវត្តមាននៅលើទឹកដីកម្ពុជាតាំងពីមុនសតវត្សរ៍ទី១ នៃគ.ស ទៅទៀត។
តាមឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តឃើញថា អំឡុងសតវត្សរ៍ទី៣ ប្រទេសចិនមានការបែងចែកអាណាចក្រជាបីផ្នែក នគរវ៉ី (អ៊ួយ) នគរស៊ូហាន នគរអ៊ូ (តុងអ៊ូ) ដែលភាគច្រើនគេស្គាល់ជាទូទៅថា ជាសម័យសាមកុក។ នៅសម័យនេះ នគរតុងអ៊ូ ធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងនគរភ្នំ ក្នុងចន្លោះរជ្ជកាលស្ដេច ហ្វានឆាន។
ទំនាក់ទំនងនេះ បើតាមសៀវភៅប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ របស់ លោក ត្រឹង ងា ឱ្យដឹងថា មានលក្ខណៈជាពាណិជ្ជកម្មច្រើនជាងនយោបាយ។ ក្នុងនោះ ប្រទេសចិនខាងត្បូង (រាជាអាណាចក្រអ៊ូ) មកទិញវត្ថុប្រណិតដែលខ្លួនត្រូវការតាមផ្លូវសមុទ្រ ដោយមកទាក់ទងជាមួយអាណាចក្រភ្នំ ដែលស្ថិតនៅចំផ្លូវទៅមក នៃជំនួញខាងសមុទ្រផងដែរ។
ឯកសារដដែល បានឱ្យដឹងទៀតថា នៅគ.ស ២៤៣ ស្ដេច ហ្វានឆាន បានបញ្ជូនទូតទី១ ទៅកាន់ប្រទេសចិន ដើម្បីនាំដង្វាយជាអ្នកភ្លេងនិងផលិតផលផ្សេងៗទៅថ្វាយស្ដេចក្រុងចិន។
ទាក់ទងនឹងការធ្វើជំនួញនេះ បើតាមឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តចិន សរសេរដោយជនជាតិបារាំង Jacques Gernet បានបញ្ជាក់ថា នគរតុងអ៊ូបានបញ្ជូនបេសកជន និងអ្នកជំនួញពីចិនទៅកាន់នគរភ្នំ នៅឆ្នាំ ២២៨ នៃគ.ស។ តាមរយៈឯកសារទាំងនេះ អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកប្រវត្តិសាស្រ្តជឿថា នគរភ្នំ និងនគរតុងអ៊ូពិតជាធ្លាប់មានចំណងពាណិជ្ជកម្ម និងការទូតជាមួយនឹងគ្នា៕
ប្រភព៖interconrooster